tại sao con gái dữ được gọi là sư tử Hà Đông?

Ai cũng gọi người đàn bà hay ghen là Sư Tử Hà Đông. Nhưng từ đâu mà có danh từ đặc biệt này? Sư Tử là loài mãnh thú? Hà Đông ở bên Trung Quốc hay Hà Đông Việt Nam?

Xin chia sẻ điển tích chữ Sư Tử Hà Đông. Câu này phát xuất từ bài thơ Tô Đông Pha đời Tống (cách đây khoảng 1.000 năm) làm gửi cho bạn là Trần Quý Thường, hiệu Long Khâu cư sĩ. Khi ấy Tô Đông Pha đang bị đi đày ở Hoàng Châu, cơm áo, gạo tiền đều thiếu thốn. Nhà dột như tấm bè trôi, ông bèn viết bài thơ như sau, gửi bạn quý bạn yêu:

 Đông Pha tiên sinh vô nhất tiền

 Thập niên gia hỏa thiêu phàm duyên

 Hoàng kim khả thành hà khả tắc

 Chỉ hữu sương bính vô do huyền

 Long Khâu cư sĩ diệc khả liên

 Đàm Không thuyết Hữu dạ bất miên

 Hốt văn Sư Tử Hà Đông hống

 Trụ trượng lạc thủ tâm mang nhiên

 Dịch:

 Đông Pha tiên sinh không một tiền

 Mười năm đèn lửa xin hai bên

 Hoàng kim làm được sông lấp được

 Chỉ có tóc sương không chịu đen

 Long Khâu cư sĩ cũng vô duyên

 Bàn Không bàn Có thức suốt đêm

 Bỗng nghe SƯ TỬ HÀ ĐÔNG rống

 Hốt hoảng tâm thần rơi gậy thiền

Thì ra ông Quý Thường có tật sợ vợ, ông là cư sĩ rất uyên thông Tam Giáo (Khổng, Lão, Phật), có thể thức suốt đêm để bàn bạc về lẽ Có lẽ Không, ấy thế mà khi ông nghe “Sư Tử Hà Đông” rống, lại sợ đến nỗi rơi cả gậy thiền, tâm hốt hoảng đến nỗi giống như trước khi hoát nhiên đại ngộ.

Tại sao Tô Đông Pha lại dùng chữ Sư Tử Hà Đông để chỉ vợ của Trần Quý Thường? Xin thưa rằng đó lại là một điển tích khác. Chữ Sư Tử Hống là một Pháp Môn của nhà Phật. Sư Tử là chúa sơn lâm, tiếng hống của nó vang lừng khắp cõi, chỉ có tiếng lớn như vậy mới đánh động được tâm thức để người ta tỉnh (giác ngộ). Vậy chữ Sư Tử ở đây chỉ gia đình người cư sĩ ưa tìm hiểu đạo Phật, và cũng chỉ tiếng hét rất lớn!

Còn chữ Hà Đông thì ông (Tô Đông Pha) lấy trong câu thơ của Đỗ Phủ đời Đường (cách đây hơn ngàn năm): “Nữ nhi Hà Đông thân tính Liễu” (Cô gái Hà Đông ấy họ Liễu). Mà vợ của Trần Quý Thường cũng họ Liễu. Chính vì thế ông đã ghép chữ Hà Đông vào sau chữ Sư Tử, để chỉ vợ của Trần Quý Thường.

Mỗi lần nghe vợ hét (hống), Long Khâu cư sĩ run rẩy, rơi cả gậy thiền… Vì vợ của ông rất hay ghen, lại dữ, lại hay quát chồng… cho nên sau bài thơ của Tô Đông Pha, vị thi hào nổi tiếng nhất đời Tống, giới sĩ phu gọi những người đàn bà hay ghen, hay quát chồng là Sư Tử Hà Đông.

-----------------------

* nguồn: vanhocnguoncoi