luân hoán - những đoạn tình về Quảng Ngãi * thơ

cảm ơn cùng tạ lỗi 

thành phố màu ô liu

cho ta vài người yêu

năm bảy người bạn quí

cùng đoạn đời hắt hiu

xin cảm ơn con đất

cung cấp những vui buồn

được có từ cái mất

sống đời giàu vết thương

từ Phú Sơn, Lâm Lộc

qua Núi Dẹp, Núi Tròn

xuống Đức Hải, Đức Phụng

ăn ké tình núi sông

vết ngồi mòn Quán Lát

Nghĩa Hành thơm dấu chân

giọt máu tìm về đất

bầm Tư Nghĩa, Rừng Lăng

bao nhiêu bài thơ lót

từng thước đất hành quân

xin lỗi lỡ tay bắn

vào cây lá bình thường

cảm ơn cùng tạ tội

muộn màng khá vô duyên

thơ như kinh cứu rỗi

xanh một nhúm nỗi niềm

chút tình sông Vệ

danh Sông Vệ nghe từ thời thơ ấu

mãi tới thanh xuân mới chạm đất hiền

chưa kịp thấy dòng sông Nghiêu Đề kể

đã được gặp em lộng lẫy giáng tiên

với đôi mắt Điêu Thuyền thời Tam Quốc

với cánh môi thơm ngát Vương Chiêu Quân

với bàn tay Tây Thi mềm tơ lụa

với Quý Phi hơi thở ngấm ngàn trùng

em gom đủ tứ mỹ nhân Trung quốc

để làm nên một nhan sắc chân quê

trăng lặn, chim sa, cá chìm, nhạn lạc

lãng tử chưa đi lòng đã quay về

ta gặp nhau khi em đang hạnh phúc

với bạn tình trăng gió rất nên thơ

ta ngấm nghé nhưng cam đành chép miệng

gió theo mây thầm lặng... có ai ngờ

em không ngại dĩ nhiên ta chẳng sợ

vun cuộc tình cho xanh gốc thi ca

tháng mấy bận, sau hành quân ghé lại

ngồi ngắm em và vui miệng ba hoa

tưởng nói dốc nói đùa cho có chuyện

đâu có ngờ đôi lúc cũng nhớ nhung

em tô vẽ nụ tình cao mấy bậc

chắc chỉ đùa nhưng ta nghĩ lung tung

cũng từ đấy trong ta trời Sông Vệ

chợt bỗng thành mái ngói với tàng cây

và ta đã như chú chim se sẻ

lúc thúc nhởn nhơ bay lượn cả ngày

ta đã thuộc từng lối đi lòng chợ

nhà của em cũng là một cửa hàng

ta thuộc mặt những gì me em bán

còn lạ gì mắt liếc ngọt hành lang

ta nhớ cả ngón chân em kiều diễm

hột nút-ruồi-kín mọc sát chân lông

em chẳng tỏ nhưng ta thường đọc rõ

giấc mơ đêm em khép mở nỗi lòng

ta cũng biết em hai tay bắt cá

nhưng chẳng sao khi ta cũng linh tinh

cái gợi nhớ cái vòi tình vội vã

chẳng vì ai ngoài thủ lợi riêng mình

ta thành thật tưởng chừng như giả dối

ta mê em như làn khói thơm môi

em lãng mạn muốn sưu tầm nhân ái

sắc nhan em mỗi khắc một tuyệt vời

cầu Sông Vệ, ta không còn xa lạ

dù chưa một lần nhảy xuống tắm sông

nước mơn ngọt thân thể ta từ độ

em vui chân vào lô cốt ngồi mong

nhắc không hết, kể không tròn câu chuyện

chẳng vì đâu, đâu biết bởi vì đâu

em chẳng trách ta chẳng hờn chi cả

thế nghĩa là ngầm thông cảm cho nhau

chắc chẳng phải mượn cớ em để viết

về bãi dưa bãi cát trắng gì đâu

cũng không phải viết về những tiếng súng

nổ cầm chừng khi ta trấn giữ cầu

đã xa lắm, đã xa rồi Sông Vệ

em hồng nhan giờ đã biệt thanh xuân

nhưng chắc chắn tình yêu xưa còn đó

cũng như ta tim vẫn đỏ thắm màu

gởi tặng em bài thơ này đây nhé

hơi lắm lời, lủng củng lẫn ba hoa

nhưng có thể em đang nhớ, gặp

một chút gì còn đẹp giữa chúng ta

một chút gì coi bộ rất bao la

18-8-2010

(trích Thanh Thi)

đôi mắt xứ Ngọc Điền

đã đến phiên trở về trấn giữ

cửa đông sư đoàn vài tuần lễ, dưỡng quân

bố trí xong chiều ngã màu tím sẫm

phố gọi lòng đành phiền đến đôi chân

lững thững về ngang bến buồn xe ngựa

gió bụi nhặng ruồi theo gót ngu ngơ

bóng áo trắng ai lênh đênh xe đạp

mắt chạm tình cờ rung động bâng quơ

vẫn bước đều chân sao cùng ngoái lại

một kẻ cúi đầu, một kẻ nghiêng vai

hai ánh mắt nhìn như nguồn điện chạm

trời chẳng mưa dông, sấm chớp đường dài

sao lại nhớ nhung hàng mi lạ quá

ai uốn cong vòng từng cọng chỉ đen

những nguồn nước nào chứa đầy đôi mắt

ta chợt thấy mình bơi giữa lá sen

gần hai giờ sau ta quay trở lại

nhìn đám anh em bố trí quanh nhà

vườn giàu cây xanh, lá thơm mùi nước

lòng dạ sông Trà đang độ nở hoa

đệ tử đã xin hiên người mắc võng

cho chỗ ta nằm bớt chút hắt hiu

định mở giày sault thả chân thư giãn

thân võng chao nghiêng lòng tựa cánh diều

thấy ánh đèn soi lọt ra cửa sổ

tiếng gọi không lời chợt thấy nao nao

gõ cửa bước vào chân tay khựng lại

cặp mắt đôi môi... từng chẳng kịp chào

và những ngày sau chuyện gì không nhớ

ngoài nỗi lâng lâng ta đã của nhau

phố gọi không về, bạn kêu không ghé

ta khờ dại như thuở mới lần đầu

tay ở trong tay mà lòng vẫn sợ

bởi vẫn nhớ yêu cô vợ ngoan hiền

bởi vẫn giấu em điều quan trọng đó

trái tim không hề nặng nhẹ ưu tiên

khi ở bên em lòng thương bà xã

vuốt tóc vợ hiền lòng lạc về em

nhiều bận ra đường chợt quay hướng khác

đi quẩn đi quanh lạng quạng một mình

từng ghé trường em, từng vào tận lớp

từng đón giữa đường tặng mấy bài thơ

báo chưa kịp đăng em cầm đọc trước

khoe với bạn bè cả nỗi ước mơ

chiếc ảnh em cho nghiêng nghiêng mái tóc

dãi bâng đô vàng như một đường hoa

ta giấu ngay sau ảnh bà xã đẹp

lòng vẫn hân hoan như có hai bà

tình chẳng thong dong như dòng mây trắng

bà xã ta hay, và em cũng ngộ ra

từng lá thư buồn nhạt nhòa dấu lệ

vợ cũng quay lưng về lại quê nhà

ta bỗng hiện nguyên một thằng thua cuộc

ngồi mé ngã tư, đứng dựa ngã ba

thơ thẩn bỗng không hơn gì giấy lộn

đắp mặt không xong, phủ lòng xót xa

định mệnh bất ngờ giúp nhau mở lối

trái mìn oan khiên như vị cứu tinh

em chợt vội vàng làm cô dâu mới

vợ đã yên lòng nuôi gã thương binh

mấy chục năm qua tình thành cổ tích

nhắc lại nao nao nhức nhối như là

tội nghiệp chồng thư ta không giữ nổi

để vắt tình cho chữ thêm thiết tha

vẫn thấy như in ta đang nằm võng

em nhìn trước sau rồi ghé vụt qua

một tờ lịch ngày chữ em viết vội

anh nhớ nghe không... đừng phỉnh người ta

ta phỉnh ai đâu, phỉnh ta đấy chứ

cho đến bây giờ ta vẫn phỉnh ta

nhớ nước sông Trà quay bờ xe nước

lòng đậu hay trôi ngã tư Ba La?

(trích Thanh Thi)

nước mắt Đức Hải

bốn mươi hai năm chưa một lần nhắc đến

em vẫn còn hít thở rất gần ta

ơi cô gái tuổi bẻ sừng trâu-mộng

tuổi núm cau nâng vải-mộc thành hoa

chẳng ai nhắc, ta vẫn còn nhớ rõ

xóm-biển-mồ-côi Đức Hải năm nào

dừa cụt đầu cát không dung cây cỏ

vài mái nhà nằm phơi nắng hanh hao

ta một thuở đã chấm nhầm tọa độ

may pháo binh đã bắn chệch nhà em

để sau đó khi nằm làm chốt chận

ta vô tình lượm được một trái tim

em hẳn nhớ mặt trời còn ngủ nướng

đã có ta thấp thoáng quẩn bên nhà

áo giáp, bản đồ hình như sáng tướng

làm lòng em sớm nhận diện ra ta

dưới nắng nóng tưởng chừng như thường trực

của cát nồng vị gió biển bao vây

ta chợt có một mái hiên tĩnh lặng

hạnh phúc tuyệt vời em ngã vào tay

chỉ vuốt tóc, chỉ ngồi nghe em thở

hương trinh nguyên con gái quả nhiệm mầu

ta vốn dĩ từng hư thân xấu nết

nhưng giữ lòng thánh thiện được nhờ đâu

mắt sáng quá và môi hồng thơm quá

làm sao nhai, sao nở cắn cho đành

chẳng lật áo đề thơ, chẳng tằn mằn ra chữ

tình như dòng nước đọng giữa mây xanh

lời thủ thỉ như ngón tay cù léc

trái tim nghe nhột nhột chợt hiền lành

em trong tay ngỡ như hoa đang nở

ta lắng nghe tình lấp lánh mong manh

cứ thỏ thẻ ngày này qua ngày khác

ba tuần dài cho mỗi bận thay quân

ta được lệnh rời chỗ nằm dã chiến

nghĩa là rời em, rời Đức Hải mông lung

tình đến đi thật tình cờ, vội vã

không chia tay, không đậu nổi dòng thơ

em của biển của đất trời Đức Hải

và bây giờ đã thật sự của thơ

ngày tháng cũ không có hoa để tặng

hoa hôm nay cũng nở vụng, bất ngờ

trong mớ chữ ta vừa xào nấu lại

có nước mắt em ta cảm nhận mơ hồ

(trích Thanh Thi)

hồi âm cho người tình Sông Vệ

* tặng S.

không chờ đợi nhưng thư em đã đến

không yêu thương nhưng bỗng nhớ nhung

tôi cởi áo, gối đầu nằm đọc

lá thư em thăm hỏi chia buồn

chắc buổi sáng nơi em ngồi có gió

có sương bay lên đôi chữ vô tình

có con bướm ngoài vườn tha giọt nắng

về tổ sầu tìm lại trái tim

tôi gắng tưởng tượng ra tờ giấy trắng

bàn tay xanh suy tính, ngập ngừng

tôi gắng tưởng tượng ra từng ngọn tóc

trên đầu em nghiêng xuống lá thư

và như thế không chừng đâu tôi biết

những lời buồn em bày tỏ cũng nên

và như thế không chừng tôi viết được

bài thơ tình đăng báo tặng em

điều chắc chắn em cũng cần nên biết

tôi bây giờ là kẻ lạc quan

ngày khấp khểnh lang thang nhìn thiên hạ

sống hộ mình, vui biết bao nhiêu

bởi nước mắt không còn để khóc

bởi trái tim đã hết oán thù

bởi tàn tật tôi yêu đời hơn nữa

càng yêu đời, tôi càng nhớ nhung em

và chắc chắn vợ tôi không trách móc

một người chồng lãng mạn, bông lông

đời cũng thế, phải không đời thân mến

lòng của tôi như một cốc rượu hồng

cũng nên nói để em thông cảm

thơ tôi bây giờ là chiếc lá khô

em đừng kiếm trong này kỷ niệm

em đừng hôn lên những chữ bơ phờ

lẽ dĩ nhiên làm sao quên được

những buổi chiều sông Vệ bông lông

những viên kẹo đến tận bờ Đức Hải

những chiếc hôn gói trong mảnh giấy hồng

thành thật nói rất buồn khi nhận được

thư của em từ sông Vệ gởi ra

tôi đã đốt để ngồi nhìn khói biếc

bay quanh mình thấm thấu vào da

thôi dừng nhé, hỡi người tình sông Vệ

hỡi người tình của giọt thơ ta

em đã sống muôn năm rồi đó

chỉ mình ta sầu một nấm mồ

(trích Rượu Hồng Đã Rót – 1970)

chợt nhớ về nơi ngấm máu ta

bây giờ cái Xóm Mồ Côi ấy

chắc vẫn mồ côi như thuở xưa

năm ba chòi rạ chen trong mía

che tiếng thở thầm dưới nắng mưa

bây giờ lá sắn xanh còn vấy

máu đỏ ta loang chiều hôm nào

đất vẫn còn hằn bàn tay bấu

giọt thầm nước mắt thấm về đâu?

bây giờ vũng giếng bên bụi chuối

cũng vẫn đục ngầu như thế thôi?

con cá rô thia ta thả xuống

sống còn, quanh quẩn kiếp rong chơi?

bây giờ đôi mắt đen sau cửa

còn hốt hoảng nhìn như hỏi thăm

chẳng biết ai chôn mìn dưới cỏ

tiếng nổ còn vang mãi trong lòng

bây giờ Thi Phổ ơi Thi Phổ

vườn dừa đầu cụt gốc bật chưa

máu khinh binh Thị gài lựu đạn

lỡ sút tay xanh cỏ mấy mùa?

bây giờ Thi Phổ ơi Thi Phổ

mắc võng đong đưa đuổi nắng hồng

suýt phá đời em du kích nhỏ

giữa gian đại tự Phạm Văn Đồng

bây giờ Thi Phổ ơi, Thi Phổ

ta đã ngã rồi, ngã quá lâu

trước khi xuất cảnh tìm đất sống

nhìn cõi hận xưa thương lẫn đau

bây giờ Thi Phổ ơi, Thi Phổ

mười bốn năm dài cách biệt nhau

máu ta ngấm đất tan vào đất

nên cảm được rằng em cũng đau!

(trích Cảm Ơn Đất Đá Trổ Thơ... - 1990)

hờn trách hay là nhuyến khích em

đã dặn đừng vào thăm Tư Nghĩa

mà em có lẽ chẳng chịu nghe

Bầu Giang, núi Bút vui chi nhỉ

quí báu gì đâu những dáng tre?

chắc hẳn có gì trong Quán Lát?

Mỏ Cày bụi đất đỏ thôi bay?

xe lam uể oải trườn theo nắng

lọc cọc ngựa lê gót qua ngày

ta hỏi thăm ư? đâu có phải

lạ gì màu lá núi Văn Bâng

đã quen từng nét cầu Sông Vệ

nước vướng lòng ai chảy ngại ngần

ta hỏi thăm ư? đâu có phải

có gì để nhớ để thương đâu

vài năm thấp thỏm đi lùng giặc

đất mớm điều chi, xa, nhói đau

em vẫn về thăm, thôi đành vậy

lòng ta ai bảo xót xa theo?

chẳng qua giọt nước chiều mưa dột

làm sánh nỗi buồn xanh mướt rêu

(trích Cảm Ơn Đất Đá Trổ Thơ... 1990)

ngủ trong vườn cây Khắc Minh

còn thuốc lẻ đốt cho ta một điếu

trằn trọc hoài nghe miệng lưỡi vô duyên

đêm đã khuya nhưng lòng chưa ấm chiếu

gối vui buồn, làm sao ngủ cho yên

này anh bạn, thuộc ca dao rất sõi

ngâm cho nghe vài điệu nặng ân tình

trời không trăng nhưng hồn vừa thắp nến

soi mặt nhau cười đợi nắng bình minh

này anh bạn, biết rất nhiều cổ tích

kể nghe chơi những chuyện quỉ chuyện ma

vườn âm u gió rung từng chiếc lá

nổi da gà sống lại thuở lên ba

này anh bạn, già một đời tranh đấu

kể nghe coi chuyện trôi nổi điên cuồng

thân còn lại đã cam đành thiếu hụt

lệ muôn đời xin lấp lánh như sương

này ta hỡi, hãy ngủ đi chốc lát

đêm dịu dàng bao bọc ở chung quanh

ơi con chó vu vơ nào đã sủa

nhịp khoan thai là lời chúc phúc lành

này hãy ngủ, gắng ngủ đi các bạn

nắng sẽ lên, đời sẽ gọi lên đường

gói hành lý sẽ giàu thêm kỷ niệm

chuyến đi này mong nhận mặt quê hương

(trích Rượu Hồng Đã Rót 1970)

về lại những địa danh nằm lòng

đêm qua tôi mới về Quảng Ngãi

hái trái mù u ở Nghĩa Hành

gió từ Mộ Đức vây tôi lại

rờ rẫm thăm từng gốc tóc xanh

tôi gặp bàn tay ai rất mềm

xâu từng chùm nắng xách hai bên

thân thương vói níu tôi dừng lại

xối rửa đôi lòng mắt trót quên

tôi gặp đôi môi ai rất nồng

như tuồng vét hết nước trong sông

thiết tha mớm hết hương Trà Khúc

cho trái tim già lại trổ bông

tôi gặp mồ hôi ai rất hồng

trải thơm từng múi thịt da non

tấm lòng Đức Hải hay Sông Vệ

Quán Lát theo về đến Cửa Đông?

tôi gặp tôi qua núi với rừng

Trà Bồng Thạch Bích cõng trên lưng

đêm qua tôi mới về Quảng Ngãi

một đoạn chân lìa xưa đến thăm

(trích Sông Núi Cùng Người Thơm Ngát Thơ)

núi Vàng, nghĩa địa một bàn chân

*gởi bác sĩ Kenyon Kugler và bé Phúc xa xưa

núi Tròn, núi Dẹp, núi Ngang (2)

một phần đời lót dưới tàng lá xanh

đàn chim hốt hoảng bay nhanh

bỏ rơi tiếng gọi nhau thành thơ tôi

qua mương lội suối băng đồi

chợt đi chợt đứng chợt ngồi phân vân

mây trời đang dẫm dưới chân

vẫn quằn quại muốn phân trần điều chi

nắng rồi mưa có kể gì

cái thân lính chiến lầm lì ngu ngơ

đụng rồi - quả thật bất ngờ

tự nhiên cảm thấy tỉnh bơ, nhẹ nhàng

thế rồi tôi lên núi Vàng

bằng trực thăng giữa chiều loang cánh đồng

nằm im mà thấy bềnh bồng

nghe như mây đảo vòng vòng trong tim

tỉnh ra sửng sốt giật mình

một đoạn chân đã tuyệt tình bỏ đi

bỗng thành cậu bé tức thì

thút tha thút thít như khi bị đòn

gượng nhìn ra bóng hoàng hôn
trải mình giữa đám lá còn thanh xuân

lót lời chia buồn dưới lưng

tôi nằm đếm bước mùa xuân đang về

núi Vàng, cõi đặt mộ bia

cho bàn chân trái năm kia... mơ hồ

lang thang trên mạn... tình cờ

gặp hồn đất cũ thẫn thờ mấy hôm

cảm ơn bạn đã có lòng

dưỡng nuôi kỷ niệm xanh dòng nhớ thương

bạn giờ về lại cố hương

phận tôi trôi nổi tha hương hết thời

cái chân một thuở đánh rơi

hình như đang nhớ đến tôi, khóc thầm

nỗi buồn bất chợt nẩy mầm

gió mang về nở nụ bông núi Vàng

(0.3.2010 -  41 năm sau một buổi chiều,

trích Thanh Thi)

(1) Núi Vàng thuộc Đức Phổ Quảng Ngãi, bản doanh

căn cứ Bronco thuộc lữ đoàn 11 kỵ binh Hoa Kỳ, nơi có bệnh viện dã chiến Mỹ

(2)Tên riêng, đích thật của ba dãy núi

thơ tình dán ở ngã tư

cảm ơn phút cùng tình cờ ngó lại

đủ nuôi tình thơm ngát đến hôm nay

sóng bụi đỏ chập chùng sau xe-ngựa

tưởng như chừng vẫn vói nắm bàn tay

chừ ta ở rất xa nơi em sống

chừ em nằm rất sát giấc mơ ta

trong trời đất có vô vàn khoảng cách

trong tình yêu thương nhớ xóa chia xa

có buổi tối ta nằm nghe ta hát

nhìn ra em dối mẹ ghé qua nhà

có buổi sáng ta thèm đi xe đạp

nhớ chiều theo hương áo thở đôi tà

em có lượm giùm ta chùm gió mới

vừa thổi qua khe cửa sổ phòng em

nơi con muỗi than van xin giọt máu

nơi ta quì xin dâng tặng trái tim

em đã đốt giùm chưa bài thơ vụng?          

tình cho em một thuở chạy nhật trình

lòng ta trải bao lần trên mặt báo

lặp lại hoài nhưng bảo đảm mới tinh

em cũng gói vừa xong nguồn kỷ niệm?

lót gối đầu hay chôn giữa ngã tư?

năm tiếp tháng người nối người qua lại

tình nhập thân cho đời biết tương tư

em chợt khóc như ngày xưa đó hả?

môi tìm môi tiễn giọt lệ qua đời

em đã cất ta sâu vào da thịt

sao nửa chừng cay đắng đánh rơi?

ta cứ hỏi... và thật thà nói dối

khi soi gương ta vẫn nhận ra em

sau em đã khá nhiều người ghé lại

cũng như thơ cứ phiêu dạt bồng bềnh

em nhớ nhé, ra ngã tư giùm nhé

xách guốc lên cho chân đất tìm vai

từ ngón biếc em đi thơ ở lại

mặc ta đành tiếp tục mất cả hai...

-----------------------

* nguồn: luanhoan.net